สุ ข นิ ด ๆ แ ต่ มี บ่ อ ย…เด็กน้อยภายใน

  บทความ “สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน” จากบันทึกส่วนตัวอาจารย์ผู้สอน เบื้องหลังหลักสูตร “เด็กน้อยภายใน” ขั้นต้นและขั้นกลาง เผยแพร่เป็นวิทยาทานและกำลังหัวใจ อนุรักษ์ เม่นหรุ่ม C.Ht   ********* สุ ข นิ ด ๆ แ ต่ มี บ่ อ ย ********* เ ด็ ก น้ อ ย ภ า ย ใ น : วันนี้ฉันเกิดสงสัยว่า เพราะอะไรคนเราต้องรอจนถึงวันเสาร์อาทิตย์ หรือเทศกาล หรือวันหยุดยาว จึงจะมีความสุข หรือให้เวลาตัวเองพักผ่อน ฉัน : ก็โตขึ้นเป็นผู้ใหญ่แล้ว มันก็มีตารางงานมาเกี่ยวข้อง ต้องทำงานง่วน อยู่กับความตึงเครียดในแต่ละวัน แต่ละวัน จนถึงวันหยุดนี่แหละ ไม่ต้องทำงาน ทุกคนในครอบครัว กลับมาพร้อมหน้า หรือได้ออกจากสภาพแวดล้อมที่ชวนอึดอัด เดินทางไปไกลๆ… Continue reading สุ ข นิ ด ๆ แ ต่ มี บ่ อ ย…เด็กน้อยภายใน

เ ริ่ ม ต้ น ใ ห ม่…เด็กน้อยภายใน

บทความ “สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน” จากบันทึกส่วนตัวอาจารย์ผู้สอน เบื้องหลังหลักสูตร “เด็กน้อยภายใน” ขั้นต้นและขั้นกลาง เผยแพร่เป็นวิทยาทานและกำลังหัวใจ อนุรักษ์ เม่นหรุ่ม C.Ht   ********* เ ริ่ ม ต้ น ใ ห ม่ ********* ฉัน : วันนี้ ฉันได้เสียงเด็กน้อยที่อยู่ในใจของน้องๆ ที่ฉันรู้จัก ฉันนึกถึงที่เธอบอกว่า ชีวิตเราเริ่มต้นใหม่ ได้เสมอ เ ด็ ก น้ อ ย ภ า ย ใ น : เริ่มต้นใหม่แล้ว ทุกวันเราตื่นนอน และเริ่มวันใหม่ ทุกขณะเวลาเราหายใจ ชีวิตก็เริ่มต้นใหม่แล้ว ความเป็นชีวิตคือการเปลี่ยนแปลง ฉัน : หลายๆ ครั้งเราก็ยึดกุมความคุ้นเคยหรือความเคยชิน จนเราขาดแรงผลักดันที่จะเริ่มทำสิ่งที่แตกต่างจากก่อน หลายคนกลัวที่จะเริ่มต้นทำสิ่งที่หัวใจเรียกร้อง แม้เป็นความต้องการและสิ่งที่แท้จริงต่อตนเองก็ตาม เพราะกลัวหรือขาดความมั่นใจ เ… Continue reading เ ริ่ ม ต้ น ใ ห ม่…เด็กน้อยภายใน

รั ก ษ า ใ จ…เด็กน้อยภายใน

บทความ “สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน” จากบันทึกส่วนตัวอาจารย์ผู้สอน เบื้องหลังหลักสูตร “เด็กน้อยภายใน” ขั้นต้นและขั้นกลาง เผยแพร่เป็นวิทยาทานและกำลังหัวใจ อนุรักษ์ เม่นหรุ่ม C.Ht ********* รั ก ษ า ใ จ ********* ฉัน : ความเป็นผู้ใหญ่นั้น เรามักบอกกับตนเองว่า เราจะต้องเข้มแข็ง ความทุกข์และอุปสรรคทำให้เราแข็งแกร่ง แต่ฉันก็รู้สึกว่านั่นไม่จริงทั้งหมด บางทีเราพยายามเข้มแข็งมากจนสร้างกำแพงขึ้นมาปิดกั้นตัวเราไว้ เ ด็ ก น้ อ ย ภ า ย ใ น : ก็ใช่นะ ผู้ใหญ่ทั้งภายในภายนอก ก็พยายามปกป้องฉันและเด็กน้อยทั้งหลาย ด้วยความเข้มแข็ง มันเป็นความต้องการปกป้องคุ้มครอง บางครั้งเราเจอสิ่งที่น่ากลัว เลวร้าย ผู้ใหญ่ภายในก็ไม่อยากเห็นฉัน หรือเด็กน้อยภายใน ต้องเจ็บปวด หรือขาดการดูแล เขาจึงพยายามสร้างกำแพงขึ้นมาปกป้องตัวเรา ฉัน : ซึ่งนั่น บางครั้งแทนที่จะปกป้องเรา แต่ก็ปิดกั้นเราไว้ไม่ให้กลับมาเข้าใจสิ่งต่างๆ และฉันสังเกตว่ากำแพงแห่งความกลัวนั้นก็ปิดกั้นผู้ใหญ่ไม่ให้สื่อสารกับเด็กน้อยในตัวเขาด้วย… Continue reading รั ก ษ า ใ จ…เด็กน้อยภายใน

เ ร า เ ป็ น ใ ค ร…เด็กน้อยภายใน

บทความ “สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน” จากบันทึกส่วนตัวอาจารย์ผู้สอน เบื้องหลังหลักสูตร “เด็กน้อยภายใน” ขั้นต้นและขั้นกลาง เผยแพร่เป็นวิทยาทานและกำลังหัวใจ อนุรักษ์ เม่นหรุ่ม C.Ht ********* เ ร า เ ป็ น ใ ค ร ********* ฉัน : ก่อนอ่านบันทึกผู้เรียนวันนี้ ฉันสงสัยว่า เดิมทีฉันเขียนอธิบายถึงเธอ “เด็กน้อยภายใน” คืออะไร ในมุมมองของผู้ใหญ่และหลักจิตวิทยา แต่เธอมองตัวเองว่า “เด็กน้อยภายใน” คืออะไร เ ด็ ก น้ อ ย ภ า ย ใ น : ฉันเป็นเหมือนเมล็ดพันธุ์ของผู้ใหญ่ เป็นเหมือนเมล็ดพันธุ์ในผลไม้ของต้นไม้ใหญ่ ซึ่งแม้ต้นไม้เหล่านั้นจะเติบโตสูงใหญ่แล้ว ก็ยังมีเมล็ดพันธุ์น้อยๆ อยู่ในผลไม้ของพวกเขา พอเมล็ดพันธุ์นั้นตกดิน ได้รับการดูแลอย่างดีจากท้องฟ้า เราก็จะเติบโตขึ้นใหม่ ฉันคือการเติบโตที่ไม่หยุดนิ่ง ฉันคือการเริ่มต้นใหม่ได้เสมอ ในความเป็นผู้ใหญ่ที่มากประสบการณ์ ฉันยังเป็นเด็ก… Continue reading เ ร า เ ป็ น ใ ค ร…เด็กน้อยภายใน

“สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน”

บทความจากบันทึกส่วนตัวอาจารย์ผู้สอน เบื้องหลังหลักสูตร “เด็กน้อยภายใน” ขั้นต้นและขั้นกลาง เผยแพร่เป็นวิทยาทานและกำลังหัวใจ อนุรักษ์ เม่นหรุ่ม C.Ht ********* เ ปิ ด บั น ทึ ก อีกครั้ง ********* ฉั น : ฉันไม่ได้เขียนบันทึกเพื่อกลับมาหาเด็กน้อยในตัวฉันนานแล้ว นับตั้งแต่การสอนเรื่อง “เด็กน้อยภายใน” ครั้งล่าสุดที่แสนเปี่ยมพลังงดงามจากเด็กน้อยทั้งหลายในตัวผู้เรียน วันเวลาล่วงมา ฉันยังคงดูแลเจ้าตัวเล็กด้วยการสำรวจ รับฟัง และหาวิธีการดูแลความต้องการพื้นฐานต่างๆ ภายใน ฝึกแสดงความรู้สึก และร้องขอความช่วยเหลือจากหัวใจจริงๆ ของฉัน แต่ช่วงหลังนี้ดูเหมือนว่า กิจวัตรการทำงานแบบผู้ใหญ่ครอบงำฉันเป็นช่วงๆ ยิ่งความกังวลเกี่ยวกับรายรับรายจ่ายมีมากเท่าใด ฉันมักใจร้ายขึ้น เสียงดัง ดุ พยายามพร่ำสอนเด็กน้อยในตัวฉันเองและคนที่ฉันรัก เธอไม่ได้รู้สึกว่าฉันทอดทิ้งเธอใช่ไหม ในยามต้องทำงานมากมายและดูแลคนอื่นคนไกลเยอะๆ แบบนี้ เ ด็ ก น้ อ ย ภ า ย ใ น :… Continue reading “สนทนากับเจ้าตัวเล็ก…เด็กน้อยภายใน”

เรามีสิทธิ์ทุกข์ได้

  หายใจเข้า มิแปลกอะไรหากเราขาดลมหายใจ ความทุกข์ย่อมเกิดขึ้นในจิต หายใจออก แม้ได้มา แม้ได้มีลมหายใจ ความทุกข์ก็ยังเกิดขึ้นได้เช่นกัน กล่าวว่า เรามีความทุกข์อยู่เป็นธรรมดา เช่นที่มีความเสื่อม ความชรา และความไม่แน่นอนอยู่เช่นนั้น เรามีสิทธิ์ที่จะทุกข์ ได้อยู่เสมอ มิว่าเราเป็นใคร ฐานะมากมี รู้จักพอเพียงหรือขยันขวนขวาย ความทุกข์มิได้อยู่ใกล้หรือไกลกว่ากันเลย บางครั้งเราทุ่มเทชีวิต มิว่ามุ่งมั่นทำงาน เรียนจบระดับชั้นสูง มีครอบครัว ขวนขวายหาความรู้หรือเข้าอบรมฝึกฝนตน เราเกือบเชื่อหรือมั่นใจสนิทใจว่า เราจะไม่ทุกข์อีกแล้ว หรือ ทุกข์น้อยลงกว่าที่ผ่านมาเรื่อยๆ ทว่าแท้จริง ชีวิตอาจบอกเราในทางตรงข้าม เหตุการณ์ไม่คาดฝันย่อมเกิดขึ้นได้ ความผิดพลาดย่อมมีบ้าง ความเจ็บไข้ได้ป่วย การพลัดพรากมิว่าชั่วคราวหรือนิรันดร ได้มาก็มีวันเสื่อมหาย บางครั้งเราก็ต้องผิดหวัง แม้แต่การพัฒนาตัวเอง หรือสิ่งที่เราเชื่อว่าเป็นความสุขแท้จริงของชีวิตก็ตาม หายใจเข้า แม้ลมหายใจมาช่วยถ่วงความตายให้ช้าลง แต่ลมหายใจก็มีวินาทีล่วงผ่านจมูกลับหาย เรามีสิทธิ์ที่จะทุกข์อยู่เป็นธรรมดา แต่หลายครั้งเราพยายามกลบเกลื่อนความจริงข้อนี้ ด้วยการยึดมั่นสิ่งที่เราฉวยคว้ามาได้ มิว่าเป็นวัตถุหรือบุคคลภายนอก หรือคุณค่าคุณสมบัติภายใน เรายึดมาเกาะกุม บดบังการหยั่งรู้ถึงธรรมชาติของความทุกข์ เราย่อมเกิดความเสียใจ ความผิดหวัง และหม่นหมองได้ในที่สุด เหมือนการมองไปที่แสงสว่าง แต่ลืมเหลียวมองเงา ในความสุขและสิ่งประเสริฐ ก็มีความไม่เที่ยงแท้และความทุกข์อยู่… Continue reading เรามีสิทธิ์ทุกข์ได้

“เตรียมค่าย” คอลัมน์ ความหลังครั้งยุวชนสยาม #๕

    คอลัมน์ ความหลังครั้งยุวชนสยาม #๕ ตอน “เตรียมค่าย” เขียนโดย ประชา หุตานุวัตร เขียนเสร็จเมื่อปลายเหมันต์ ปี ๒๕๔๘ แก้เกลาใหม่ ตุลาคม ๒๕๕๘ กระท่อมน้อยในทุ่งฝัน ชุมชนฟินด์ฮอน สก๊อตแลนด์     กลับมาเรื่องกลุ่มยุวชน หลังจากคิดเรื่องตั้งกลุ่มไม่นานความคิดเรื่องอยากทำค่ายฝึกกำลังคนก็เกิดขึ้น นี้เป็นผลโดยตรงจากข้อเขียนเรื่องค่ายฝึกกำลังคนของโกมล คีมทอง ซึ่งสอดคล้องกับความคิดของท่าน อาจารย์พุทธทาสเรื่องก่อนจะทำประโยชน์ให้สังคมต้องพัฒนาตนเองก่อน สมัยนั้นนักศึกษาตามมหาวิทยาลัยต่างๆนิยามออกไปทำค่ายอาสาสมัครในชนบทโดยสร้างโรงเรียนหรือถาวรวัตถุอื่นๆในชนบท แต่ชมรมปริทัศน์เสวนาที่โกมลสังกัดอยู่ได้ก่อกระแสวิพากษ์วิจารณ์แนวทางนั้นขึ้น ว่าเน้นแต่วัตถุไม่ได้เน้นเรื่องสร้างคน โกมลได้ริเริ่มค่ายการศึกษาขึ้นที่คณะครุศาสตร์ ผมเข้าใจว่าน้าอาจที่ปรึกษาค่ายของเราและเป็นรุ่นเดียวกับโกมลก็ไปร่วมค่ายนี้ของโกมลด้วย ข้อได้เปรียบของนักเรียนมัธยมรุ่นผมอีกอย่างที่ได้อ่านงานของโกมลก็คือ ทำให้เรารู้ว่าพวกหัวก้าวหน้า ในมหาวิทยาลัยนั้นเขาคุยอะไรกัน เขาเถียงประเด็นอะไรกันบ้าง พอก้าวเข้ามหาวิทยาลัยในปีต่อมา พวกเราก็เลยอยู่หัวขบวนในเรื่องความคิดความอ่านโดยปริยาย      แต่ทั้งนี้ก็ยังมีปัจจัยอื่นเข้าเสริมด้วย โดยเฉพาะเกี่ยวข้องกับเรื่องเนื้อหาของค่ายและสายสัมพันธ์กับจัดตั้งของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยที่ค่อยๆโยงเข้ามา ช่วงนั้นมีค่ายที่ค่อนข้างก้าวหน้าอีกแบบหนึ่งคือค่ายเยาวชนประชาธิปไตยของ ธัญญา ชุนชฎาธาร หรือพี่หงา ซึ่งเรารู้จักคุ้นเคยที่งานสัมมนาอุดมคติคนหนุ่มสาวที่เชียงใหม่ ที่มีขึ้นในเดือนพฤษจิกายน ปี ๒๕๑๔ แต่เราอาจรู้จักพี่หงามาก่อนหน้านี้ตั้งแต่ปริทัศน์เสวนาแล้วก็ได้ เพราะจำได้ว่าพออ่านหนังสืองานศพของโกมล แล้วก็สืบเสาะตามที่อยู่ในหนังสือไปที่ร้านศึกษิตสยาม และได้พบกับสองสาวนักแสวงหาจากศึกษานารี ดังกล่าวมาแล้ว  จากนั้นก็ได้ไปร่วมเสวนาเป็นครั้งคราว คนที่เราหรือผมสนิทสนมด้วยมากที่สุดเป็นคนแรกเห็นจะเป็นพี่เชาวชาติ นัยนแพทย์… Continue reading “เตรียมค่าย” คอลัมน์ ความหลังครั้งยุวชนสยาม #๕

พุทธะในอ้อมกอด #ปัญญามีความรัก ๕

  ปัญญามีความรัก #๕ พุทธะในอ้อมกอด     เล็ก   ฉันคิดถึงเธอนะ ในความดีงามที่ก่อเกิดระหว่างกันของการพบเจอ สิ่งที่แสนสวยงามเกินกว่าจะพรรณาแนบชิดอยู่เคียงข้างฉันในยามโอบกอด ด้วยปัญญาของฉันและหัวใจของเธอ อ้อมแขนนี้คือบ้านอันอบอุ่น ฉันมิได้กอดตัวตนคนที่ฉันรัก แต่เรากำลังกอดธรรมะที่อยู่ในกายของกันและกัน เราอย่าทิ้งกันและกันเลยนะ เหมือนที่ผู้คนต่างๆ ทิ้งตนเองและทิ้งเพื่อนชีวิต ไขว่คว้าหาคุณค่าแท้ของชีวิตจากภายนอกกันมากมาย บางครั้งเราแสวงหวังภูมิอันประเสริฐ ดินแดนแห่งพระแห่งความรักอันยิ่งใหญ่ ทำบุญกุศลกับสิ่งนอกตัว แต่หลงลืมว่า ณ ที่แห่งนี้ ในร่างกายของเรา คือเนื้อนาบุญหนึ่ง มีธรรมะให้เรียนรู้ มีความจริงให้เรารักและเข้าใจ ดินแดนแห่งพระความรักอันยิ่งใหญ่ ก่อเกิดในกายของเรา ฉันเห็นสิ่งที่มิอาจเห็นด้วยดวงตา รู้ในสิ่งที่ไม่อาจรู้ด้วยการคิด เข้าใจด้วยสิ่งเหนือกว่าหัวใจของคนๆ หนึ่ง เพราะสิ่งที่มีลมหายใจอยู่ในเธอ คือของขวัญอันยิ่งใหญ่ของโลก และเล็กจนบางทีสายตาคนเราอาจมองข้าม เราจึงควรอยู่ใกล้กัน เพื่อเรียนรู้ธรรมอันง่ายงามในกาย วาจา และใจของเรา ดวงตาของฉันมีข้อจำกัด บางส่วนของเนื้อนาบุญน้อยนี้มิอาจเห็นด้วยตนเอง ขอเธอจงช่วยเตือน ช่วยเป็นตาที่ฉันไม่มี เพื่อเราจักเห็นภาพแห่งความดีในกายของเราได้ทุกแง่มุม แล้วฉันจะเป็นหูแก่เธอ เพื่อฟังเสียงที่เธออาจมิทันฟัง สรรพเสียงแห่งธรรมที่เต้นระหว่างลมหายใจ เมื่อความเป็นเช่นนั้นของฉันและเธออยู่ร่วมกัน ณ ที่แห่งนี้คือบ้านอันอบอุ่น คือที่ที่เราจะลงมือเพาะปลูกความรักที่แท้ที่จะละความเป็นเธอและฉัน มีเพียงเราเช่นนั้น… Continue reading พุทธะในอ้อมกอด #ปัญญามีความรัก ๕

พรหมวิหารในหน้ากระดาษ (1)

  หายใจเข้า เราเติมความรักลงในตัวเรา ด้วยลมหายใจนี้ เพราะการหายใจคือความรักที่เรามีต่อตนเอง และการมีชีวิตอยู่ หายใจออก เพราะภายในเราเปี่ยมเมตตา เราจึงใช้ชีวิตอย่างมีความรักต่อตนเอง งาน สิ่งต่างๆที่เราลงมือทำ ต่อเพื่อนชีวิต และต่อสิ่งแวดล้อม เราใช้ชีวิตอย่างเมตตาตนเองมากเพียงใด ผลปรากฏผ่านความสุขความทุกข์ขณะวันเวลา และสัญญาณชีวิตต่างๆ ความเมตตาคือการปรารถนาดีต่อตนเองและผู้อื่น บ่อยครั้งเราเชื่อว่าตนเองหวังดีต่อชีวิต แต่เหตุใดการไขว่คว้า พฤติกรรม และความนึกคิด กลับทำร้ายตัวเราซ้ำแล้วซ้ำอีก ดั่งการจรดปลายปากกาชีวิตลงหน้ากระดาษของวันคืน เมื่อน้ำหมึกเต็มด้วยโทสะและความเกลียดชัง แม้ภาพคำปรากฏสวยงามแต่ก็เป็นยาพิษแก่ตนและผู้อื่น หายใจเข้า เราอาจเมตตาต่อตนเองและผู้อื่นไม่มากพอ เมล็ดพันธุ์แห่งกิเลศภายในเติบโตบดบังจากความสุขที่แท้จริง สิ่งที่เราลงมือทำอาจมีความหวังดี แต่มิได้นำสู่ความสุขที่สมดุล หรืออาจไกลห่างจากเป้าหมายที่แท้จริง เพราะเรายังขาดเมตตาต่อตนเอง เราอาจไขว่คว้าหรือดื่มกินสนองความอยากชั่วครั้งชั่วคราว ทว่าสิ่งเหล่านั้นกลับก่อทุกข์ระยะยาวหรือสร้างปัญหาตามมา หายใจออก เมื่อเราเติมความรักลงในกายใจ เมตตาดั่งน้ำเจือจางยาพิษในปากกาชีวิต สิ่งที่เราเขียนลงหน้ากระดาษหนังสือหรือวันคืน ย่อมก่อความสุขที่ลึกซึ้งและเกิดคุณค่าแท้ เราลองพิจารณาพฤติกรรมของตนเองด้านต่างๆ สิ่งเหล่านั้นสะท้อนว่าเรามีเมตตามากเพียงใด ทั้งต่อตนเองและสิ่งรอบข้าง แม้เราสังเกตว่าชอบดูแลตนเอง มีพื้นที่ส่วนตัวเหมาะสม แต่กระทำต่อสิ่งของหรือคนอื่นอย่างไม่ใส่ใจ นี่ย่อมเป็นสัญญาณบอกว่าเรายังขาดเมตตา แม้ดูแลตนหลายด้าน แต่บางด้านอาจละเลยทอดทิ้ง เมื่อเรากลับมาใส่ใจตนเองอย่างรอบด้านและลึกซึ้งเท่านั้น เราจึงสามารถรดน้ำแห่งความรักลงในผืนแผ่นดินของการมีชีวิตอยู่ คนมักรักตนเองเพียงบางด้านที่ถูกใจ เช่นเดียวกับที่ยอมรับด้านที่ถูกใจตนของคนอื่น เพราะเราขาดความใส่ใจมากพอที่จะหยั่งเห็นคุณค่าหรือสิ่งดีงามที่ซ่อนอยู่ในด้านลบของเขา แล้วเราเองอาจหลงลืมว่า เบื้องหน้าก็คือกระจกที่สะท้อนตัวตนของกันและกัน… Continue reading พรหมวิหารในหน้ากระดาษ (1)

“อารมณ์ศิลปะ” คอลัมน์ บันทึกเล็กเล็ก #๘

  “อารมณ์ศิลปะ” คอลัมน์ บันทึกเล็กเล็ก #๘ โดย น้องเล็ก   “We rip the start, the colors disappear I never watch the stars there’s so much down here So I just try keep up with them Red, orange, yellow flicker beat sparking up my heart.”*   เขาว่ากันว่าศิลปินเมื่อผิดหวังหรือไม่พอใจในบางสิ่งบางอย่าง จะสามารถสร้างผลงานชิ้นเอกได้ ณ เวลานั้น เขาจะทุ่มเทหัวใจและฝีมือสร้างสรรค์ผลงานที่สะท้อนถึงความเจ็บปวดและโศกเศร้า ระบายความไม่ได้ดั่งใจและโทสะ ซึ่งฝังรากหยั่งลึกในหัวใจของเขาออกมาสู่งาน ความผิดหวังยิ่งรุนแรงมากเท่าใด อารมณ์ที่ส่งต่อสู่ชิ้นงานก็จะมีความจริงจังมากขึ้นเท่านั้น สร้างสรรค์ศิลปะประดับคู่โลกใบนี้ได้อย่างเต็มภาคภูมิ ฉันไม่เคยอยากสร้างสรรค์ผลงานศิลปะเลยด้วยซ้ำไป เพราะฉันไม่เห็นถึงความสวยงามที่งานศิลปะมีนอกเหนือไปจากวัตถุธรรมดาก็มีได้… Continue reading “อารมณ์ศิลปะ” คอลัมน์ บันทึกเล็กเล็ก #๘