สร้างพื้นที่ให้ชีวิต

 

เมื่อเราหายใจเข้า  เราเติมเต็มพื้นที่ข้างในร่างกาย ด้วยอากาศจากภายนอก
เมื่อเราหายใจออก  เราแปรเปลี่ยนพื้นที่ภายนอก รอบตัวเรา ด้วยอากาศจากพื้นที่ข้างในกาย
พื้นที่ภายนอกและพื้นที่ภายใน ต่างส่งเสริมและเชื่อมโยงต่อกัน เราต่างเป็นผู้ร่วมสร้างทั้งสองพื้นที่ชีวิต

คนเราใช้ชีวิตระหว่างพื้นที่มากมาย จากบ้านสู่ท้องถนน สู่ที่ทำงาน  ไปห้างสรรพสินค้า  สวนสาธารณะ  ศาสนสถาน  โรงพยาบาล  โรงเรียน  มหาวิทยาลัย  ฯลฯ  หายใจเข้าพื้นที่หนึ่ง  หายใจออกพื้นที่หนึ่ง  ชีวิตต้องสัญจรและเกี่ยวพันพื้นที่นานา ทว่าพื้นที่ใดเล่าที่เราเป็นผู้สร้างขึ้น  มีจำนวนมากหรือน้อยสำหรับพื้นที่ที่เรารู้สึกไว้วางใจและเป็นอิสระ

แม้เรามีตัวเลือกพื้นที่ชีวิตอยู่ไม่น้อย  แต่เหตุใดเรากลับจึงไม่เป็นอิสระเอาเสียเลย  เราอาจมีแค่หนึ่งหรือไม่กี่พื้นที่ที่เรารู้สึกว่าตนเองเป็นผู้สร้างขึ้น  เป็นพื้นที่ที่ปลอดภัยมากพอที่เราจะรู้สึกสบายใจ อบอุ่น และไว้วางใจ

แม้เรามีตัวเลือก เราอาจรู้สึกว่าไม่อาจเลือกได้เต็มที่  เพราะกลไกทางสังคม  เพราะความคาดหวังจากคนอื่นๆ เพราะพื้นที่เหล่านั้นสังคมหรือองค์กรหนึ่งๆ เป็นผู้สร้างขึ้น  เราไม่เห็นว่าตนเองเป็นผู้ร่วมทำให้เกิดขึ้น  เราอาจแอบหวังว่าวันหนึ่งเราจะก้าวไปสู่พื้นที่ที่ดีกว่านี้  พื้นที่ที่เราจะรู้สึกว่าเป็นตัวของตัวเองได้อย่างมีคุณค่าและได้รับการยอมรับ

หายใจเข้า  เราเสียเวลากับการรอคอยโอกาสได้ไปยังพื้นที่ในฝันแห่งนั้นเพียงใด หายใจออก วันหนึ่งที่เราพร้อมหรือมีสิ่งวิเศษเกิดขึ้น หรือเมื่อยามหมดเวลาเลิกเรียนหรือเลิกงาน เราจะได้ไปสู่พื้นที่อันปลอดภัย นั่นเป็นเพียงหนทางเดียวเท่านั้นหรือไม่

เหตุใดเมื่อเราต้องการความเป็นอิสระ และพื้นที่อันไร้ขีดจำกัด  เรากลับกักขังตัวเองอยู่ในพื้นที่เล็กๆ บางแห่ง ขณะที่ลมหายใจยังคงสอนเราเรื่องการสร้างพื้นที่อันกว้างใหญ่ไม่เว้นวันหยุดพัก

ทุกๆ พื้นที่ชีวิต เกิดขึ้นเพราะชีวิต  เราอาจมิได้สร้างสถานที่แห่งนั้นขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม เช่น เราไม่ได้ก่อตั้งบริษัทหรือโบกปูนก่อห้องทำงานนี้ขึ้นมา แต่เมื่อใดที่ชีวิตเราก้าวเข้ามาในพื้นที่นั้น  เราคือผู้มีส่วนร่วมสร้างสรรค์หรือบั่นทอนพื้นที่แห่งนั้นด้วย  หากหัวใจเราปกคลุมด้วยเมฆหม่นหมอง  ห้องแห่งนั้นอาจมัวหม่นลงด้วยเช่นกัน  เพื่อนร่วมงานย่อมรู้สึกได้ เพราะพื้นที่ภายในเชื่อมโยงการเปลี่ยนแปลงกับพื้นที่ภายนอกเสมอ

ขณะเดียวกันเราย่อมสามารถแปรเปลี่ยนพื้นที่รอบตัวเราได้ด้วยการดูแลพื้นที่ภายใน อย่างการหายใจเข้าออกอย่างมีสติ เราจะช่วยไม่ให้ตนเองเผลอสร้างบรรยากาศรุนแรงภายในบ้าน  ยามที่โลกภายในสดใสเบิกบาน  คนที่คร่ำเครียดมาอาจพลอยได้ยิ้มไปกับเรา

เรายังสามารถสร้างปัจจัยที่จะช่วยเกื้อกูลพื้นที่ภายนอกผ่านการลงมือทำด้วยตนเอง  ลำพังเพียงการยื่นดอกไม้ให้ผู้ชราที่นั่งขายลูกอมบนฟุตบาตร พื้นที่นั้นอาจพาใจบางคนเย็นชื่นฉ่ำ  การแปะกระดาษคำเตือนใจไว้ใกล้โต๊ะทำงานยังช่วยเป็นเครื่องกระตุ้นสติแก่ตัวเราเองและเพื่อน  เราอาจเห็นบรรยากาศการทำงานที่แปรเปลี่ยนเมื่อเราเปลี่ยนวิธีพูดในสถานการณ์ที่ท้าทาย

ทุกๆ การหายใจ  เราคือหนึ่งในผู้สร้างสรรค์พื้นที่ชีวิตทั้งภายนอกและภายใน  เราต่างเป็นผู้ร่วมรับผิดชอบต่อสิ่งที่เราสร้างขึ้น  อำนาจในการแปรเปลี่ยนนั้นอยู่กับเราทุกวันและคืน เราจะลงมือทำเพื่อแปรเปลี่ยนพื้นที่ชีวิตทั้งภายในและภายนอกตัวเราได้อย่างไร

แบบชวนเขียนบันทึกเพื่อเริ่มสร้างพื้นที่ให้แก่ตนเอง

งานเขียนทั่วไปเป็นหน้ากระดาษและตัวหนังสือเพื่อสื่อความหมายและปรากฏตัวต่อผู้อื่น  ทว่าครั้งนี้เราจะเขียนเพื่อสร้างพื้นที่ให้แก่ตัวเราเอง  พื้นที่ที่เราจะรู้สึกปลอดภัยและไว้วางใจ  เป็นหน้ากระดาษแห่งการรับฟัง  เราไม่จำเป็นต้องสนใจกฎการเขียนใดใดในหน้ากระดาษบันทึกส่วนตัว ไม่ต้องกังวลลายมือและการสะกดคำ เพราะเราต้องการสร้างพื้นที่ชีวิตหนึ่งให้แก่ตัวเองมิใช่ผู้อื่น  เรากำลังฝึกสร้างพื้นที่ในฝันเริ่มจากใกล้ตัว ด้วยลมหายใจและการเขียน

หายใจเข้า  หายใจออก ผ่อนคลายร่างกายและหัวใจ  ผ่อนคลายตัวเราเองชั่วครู่หนึ่ง

ระลึกภาพและความรู้สึกในใจ หลับตาลง นึกตามว่า  ช่วงเวลาใดหรือในสถานที่ใดที่เรารู้สึกไว้วางใจและผ่อนคลาย  สถานที่แห่งนั้นอาจมีจริงหรือไม่มีอยู่ก็ได้  เราอาจเคยไปหรือไม่เคยไปก็ย่อมได้  ให้เราอยู่ในสถานที่แห่งนั้น  ผ่อนคลายตัวเองด้วยลมหายใจ

ค่อยๆ ลืมตา บันทึกอิสระว่าช่วงเวลานี้มีความรู้สึกหรือถ้อยคำใดในหัวหรือในใจเรา ไม่ต้องประเมินหรือตีค่าสิ่งที่เราเขียน เพียงให้พื้นที่แก่พวกเขาและรับฟัง

เมื่อเราพร้อมแล้ว เราลองถามตัวเองและบันทึกว่า เราต้องการให้พื้นที่ชีวิตภายในและพื้นที่ชีวิตภายนอกเป็นอย่างไร ลองวาดภาพหากเราต้องการ หายใจเข้ายาว  และบันทึกใคร่ครวญว่าเราจะมีวิธีการในการดูแลพื้นที่ทั้งสองนี้อย่างไรด้วยตัวเราเอง

ทุกๆ ลมหายใจกำลังเกื้อกูลพื้นที่ภายในเรา และพื้นที่ภายนอกรอบตัวเรา พวกเราคือพื้นที่หนึ่ง เราจะเป็นพื้นที่ที่ปลอดภัยและสามารถวางใจแก่ตัวเราเองและคนรอบข้าง  ด้วยการกลับมาตระหนักในการสร้างพื้นที่ของตน ด้วยลมหายใจเข้า ออก และการบันทึกเพื่อดึงพลังสร้างสรรค์ใช้เพื่อก่อเกิดพื้นที่ชีวิตภายในและภายนอกไปด้วยกัน

 

11825589_927680617297306_3329572412768137889_n

 

ภาพประกอบจากการอบรมหลักสูตร เขียนเปลี่ยนชีวิต

คอลัมน์ ลมหายใจจับปากกา #3